Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2008

Σε χειμερία νάρκη η Περιβαλλοντική συνείδηση...

...αλλά και η Δημοκρατία...

Το καλοκαίρι πέρασε και όλοι μας λίγο-πολύ ταξιδέψαμε σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Πανέμορφα τοπία δίπλα στη θάλασσα, πάνω στα βουνά μας ή κοντά σε ποτάμια εναλλάσσονται δυστυχώς με τοπία σκουπιδιών, μπάζα και βρωμιά...

Καμία περιοχή δεν κατέχει την αποκλειστικότητα της ...βρωμιάς και της δυσωδίας, αφού η ίδια άθλια κατάσταση επικρατεί σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο.

Η φροντίδα της φύσης περιορίζεται συνήθως στα απολύτως απαραίτητα.
Ακόμη και σε περιοχές με μεγάλη προσέλευση τουριστών, η καθαριότητα περιορίζεται συνήθως στους ιδιωτικούς χώρους των ξενοδοχειακών μονάδων και στα στενά όρια της κατοικημένης περιοχής των εκάστοτε Δήμων.

Λίγο πιο έξω συναντάμε ένα άλλο τοπίο, με διάσπαρτα σκουπίδια στο πλάι των δρόμων και τις παραλίες, με μπάζα δίπλα στα χωράφια και τις κοίτες των ποταμών και με τα απόβλητα των βιομηχανικών εγκαταστάσεων να καταλήγουν ανεπεξέργαστα μέσα στις ίδιες θάλασσες που κολυμπάμε...

Δεν μας ενδιαφέρει πως τα τοξικά απόβλητα καταλήγουν στο δικό μας πιάτο μέσα από την τροφική αλυσίδα? Δεν μας αφορά, πως κατ' αυτό τον τρόπο υποσκάπτουμε την ίδια την υγεία μας? Δεν μας αγγίζει το γεγονός, πως η φύση γύρω μας μεταβάλλεται από χώρο ψυχικής ανάτασης σε χωματερή?

Αναρωτιέται κανείς που μπορεί να οφείλετε όλη αυτή η αδιαφορία...

Οι πιθανές αιτίες είναι πολλές, όμως σε λίγα σημεία θα σταθώ εδώ:
  • Έλλειψη περιβαλλοντικής παιδείας
  • Γενικότερη αδιαφορία και
  • Ανευθυνότητα
Η κούρσα του σύγχρονου τρόπου ζωής, σαφώς και καταναλώνει υπερβολικά μεγάλο μέρος της καθημερινότητας όλων μας, όμως δεν απαιτεί ιδιαίτερο κόπο, να εντάξουμε την λογική, οικολογική συμπεριφορά στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τη φύση.
Δεν είναι απαραίτητη η συμμετοχή μας σε οικολογικές ή περιβαλλοντικές οργανώσεις για να δείξουμε πως πράγματι νοιαζόμαστε, αυτό μπορεί κάλλιστα να καλυφτεί από τον τρόπο, με τον οποίο καθημερινά φερόμαστε. Π.χ. τα σκουπίδια μας ούτως ή άλλως θα τα πετάξουμε. Ε, ας μην τα πετάξουμε όπου να 'ναι. Ας μην τα αφήσουμε πίσω μας στην παραλία... Αν είναι ανακυκλώσιμα, ας μην τα ρίξουμε μαζί με όλα τα υπόλοιπα σκουπίδια. Υπάρχουν παντού ειδικοί κάδοι...

Ακούγονται τα παραπάνω τόσο αυτονόητα, όμως δυστυχώς δεν είναι. Δεν είναι η οικολογική συνείδηση μέρος της παιδείας μας.

Μια γενικότερη αδιαφορία παρατηρείται, -η οποία περιλαμβάνει και πολλά στοιχεία ατομισμού, εγωισμού και "ωχαδελφισμού"-, που δεν αφήνει περιθώρια στην κοινή λογική να δράσει και να αναλάβει τις ευθύνες της. Μονίμως αναζητούμε έναν υπεύθυνο έξω από τον εαυτό μας...

Όμως θαρρώ, πως σε τοπικό τουλάχιστον επίπεδο, μπορούμε και οφείλουμε να φροντίζουμε τη φύση που μας αναλογεί. Δεν χρειάζεται να περιμένουμε κεντρικούς φορείς εξουσίας να δώσουν λύση στα τοπικά μας προβλήματα.
-Ο κανόνας εξάλλου δείχνει πως ... κανένας κρατικός μηχανισμός δεν συνηθίζει να κινητοποιείται εάν δεν συντρέχει ένα κάποιο πολιτικό ή χρηματικό όφελος, αφού και εκεί έχει ριζώσει η ίδια νοοτροπία ανευθυνότητας και αδιαφορίας με αυτή του συνόλου... Και αν το πράξει θα είναι μετά απο απελπηστικά μεγάλη γραφειοκρατική και χρονοβόρα διαδικασία...-
Εμείς όμως οι απλοί πολίτες, όταν δραστηριοποιούμαστε είμαστε πολύ πιο ευέλικτοι, πιο άμεσοι και αποτελεσματικοί -ιδιαίτερα αν δεν συντρέχουν "πονηρά" κίνητρα- αρκεί να θελήσουμε να βάλουμε ένα χεράκι και να περάσουμε από τη μίζερη γκρίνια στην πράξη...

Τα αποτελέσματα τέτοιων δράσεων εξάλλου, που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία των ίδιων των κατοίκων, έχουν άμεσα αποτελέσματα και η ενέργεια τους διοχετεύεται θετικά: σε έργα. Και η χαρά του αποτελέσματος είναι τέτοια που δεν αφήνει κανένα συμμετέχοντα πλέον αδιάφορο.

Επιπλέον η συμμετοχή σε τέτοιες προσπάθειες επαναφέρει τους δεσμούς της κοινωνίας.
Οι μεμονωμένοι πολίτες αφήνουν τα περιορισμένα όρια του σπιτιού τους, συναλλάσσονται και συζητούν για θέματα που αφορούν την τοπική κοινωνία τους. Δραστηριοποιούνται για το καλό του κοινωνικού συνόλου, γίνονται και πάλι ενεργοί (πραγματικοί) πολίτες. Παίρνουν στα χέρια τους τα θέματα που τους αφορούν άμεσα, προτείνουν και δίνουν γρηγορότερα τις απαραίτητες λύσεις, αφού οι ίδιοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι το πρόβλημα.
Έτσι η δύναμη επιστρέφει στο Δήμο - στην εκκλησία του Δήμου- στο θεμέλιο της Δημοκρατίας...

Ας ξυπνήσουμε λοιπόν την περιβαλλοντική συνείδηση μας από τη χειμερία της νάρκη και ας αναλάβουμε πρωτοβουλίες.



4 σχόλια:

libero είπε...

Για να ξυπνήσει η οποία συνείδηση θα πρέπει να υπάρχει πρώτα, εκτός κι αν δεν έπεσε σε χειμερία , αλλά σε κάποια αλλη νάρκη :D

Εγώ νομίζω πως η απόκτηση οικολογικής συνείδησης είναι αρμοδιότητα της πολιτείας μέσω των δασκάλων δημοτικού ειδικά των πρώτων τάξεων. Τότε που τα παιδιά είναι αθώα ακόμα και δεν υπάρχουν οι εξυπνάκιδες και μάγκες που σνομπάρουν γενικώς τους κανόνες σωστής συμπεριφοράς, τους οποίους συναντά κανείς στις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού και πάνω. Είναι σημαντικό να γίνεται αυτό στην πρώτη τάξη του δημοτικού, τότε που μαθαίνουν να διαβάζουν, για να ταυτίσουν υποσυνείδητα τα παιδιά την σημαντικότητα της ανάγνωσης με την οικολογική συμπεριφορά. Έτσι οποία παιδιά πετάνε τη συσκευασία από τα πατατάκια στο δρόμο, θα ξεχωρίζουν αυτά σαν την μύγα στο γάλα, κι όχι εκείνα που πιθανών έμαθαν στο σπίτι από τους γονείς τους να μην πετάνε τα σκουπίδι κάτω, αλλά να το κρατάνε στο χέρι ή να το βάζουν στην τσέπη τους μέχρι να βρουν καλάθι να το πετάξουν.
Στους ενήλικες είναι δύσκολο να δίνεις συμβουλές και να τους περάσεις συνήθειες που περιορίζον την ελευθερία τους και με συνήθη δικαιολογία "τους δημόσιους οδοκαθαριστές τι τους πληρώνουμε, για να κάθοντε;" πετάνε τα σκουπίδια όπου τους βολεύει.

η Τοξότισσα είπε...

Αχ, libero, το ξέρω πως έχεις δίκιο.
Όταν πέρυσι τηλεφωνούσαμε στους φορείς της Νομαρχίας εδώ για το πρόβλημα στον Αξιό το έφερε η κουβέντα για την περιβαλλοντική παιδεία και την οικολογική συνείδηση... ξέρεις τι μου απάντησε ο άνθρωπος?
"Γιατί δεν πέρνεις ένα τηλέφωνο να τα πεις και στο Υπουργείο Παιδείας?"

Εμας περιμένουν δηλαδή?
Το ξέρουν ήδη, αλλά δεν νοιάζονται... δυστυχώς...

libero είπε...

Αχ Τοξότισσα θα γεράσουμε και πάλι τα ίδια θα λέμε...

Άραγε υπάρχει κάποιο site του κράτους (όχι κομματικό!) όπου θα μπορούν να προτείνουν λύσεις για διάφορα προβλήματα ή και νομοσχέδια της βουλής ανώνυμα, οι πολίτες της χώρας κάτι σαν "Εκκλησία του Δήμου" της αρχαίας Ελλάδας, μια δεξαμενή ιδεών, σε ηλεκτρονική μορφή (ένα forum π.χ.). Ένας χώρος όπου θα μπορούν οι πολίτες να κρίνουν και να προτείνουν. Ποιος ξέρει, ίσως οι πολιτικοί μας να μην έχουν χρόνο ή να μην γνωρίζουν τα προβλήματα.? 10 εκατομμύρια κάποιος θα βρεθεί να προτείνει μια εφαρμόσιμη λύση.

Αυτό θα μπορούσε να γίνει και σε επίπεδο Δήμου. Σε όποιο site και να μπεις βλέπεις μόνο λινκς διαφημίσεις και ανακοινώσεις, δεν υπάρχει επικοινωνία με τους πολίτες. Θα μπορούσαν οι τόσοι σύμβουλοι που έχει ο δήμαρχος ή ο ίδιος, να παρακολουθούν το εν λόγω site και να τα μεταφέρουν στο δημοτικό συμβούλιο.

Από την στιγμή που δεν έχουμε άμεση Δημοκρατία κάτι είναι κι αυτό. Δεν θα έχουν τουλάχιστον την δικαιολογία της άγνοιας, οι πολιτικοί.

η Τοξότισσα είπε...

Πολύ ωραία η ιδέα σου.
Αφού πλέον οι Δήμοι είναι online, ας κάνουν και κάτι χρήσιμο για την επικοινωνία κατ' αυτό τον τρόπο.

Αν δεν το κάνουν αυτοί, ας κάνουμε εμείς μπλογκς με ιδέες και προτάσεις που να απευθύνονται σε αυτούς και να τους ενημερώνουμε ηλεκτρονικά...

Και όπως πολύ σωστά το τοποθετείς, αυτό που λείπει πραγματικά στη ζωή μας είναι η Εκλησσία του Δήμου. Από εκεί ξεκινούν πολλών ειδών άσχημες καταστάσεις...

Όμως δεν πιστεύω πως η ιδέα θα γίνει εφαρμόσιμη από πάνω προς τα κάτω.

Εμείς πρέπει να τη δημιουργίσουμε την Εκλησσία του Δήμου και να το επιβάλλουμε.

Το ότι το έχει ανάγκη κάθε Δήμος γίνεται φανερό σε κάθε εκδήλωση/ομιλία. Το ίδιο παρατήρησα και στην ημερίδα που είχαμε κάνει τον Απρίλιο. Το θέμα ήταν συγκεκριμένο, αλλά οι συντοπίτες μας θέλησαν να εκφράσουν και άλλα προβλήματα που έχουν παρατηρήσει. Τους λείπει αυτή η συναλλαγή και αυτό γίνετε εμφανές.

Ο πολίτης έχει ανάγκη να μιλήσει και να εκφράσει αυτά που βιώνει στην κοινωνία που ζει και να συζητήσει για λύσεις, μαζί με αυτούς που είναι κοινωνοί ίδιων ή παρόμοιων βιωμάτων- τους συντοπίτες του εν ολίγεις.

Δεν μπορεί ένας κεντρικός φορέας να του προτείνει λύσεις αόριστες όταν δεν έχει εικόνα. Ούτε και επιθυμεί ο πολίτης να του "φοράνε" λύσεις που ο ίδιος δεν επιθυμεί...

Θέλει να συμμετέχει στη διαδικασία και να είναι ενεργό κοινωνικό πρόσωπο...

Όμως βλέπεις η όλη διαδικασία σκοντάφτει στο αν είναι "εκμεταλλεύσιμη" για το σύστημα...
και αφού το σύστημα δείχνει πως επιθυμεί συγκέντρωση εξουσιών ιεραρχικά και μακρυά από τον πολίτη...
δεν είναι "αρεστό να είναι κανείς ενεργός πολίτης" (ειδικά όταν αυτός δεν λειτουργεί κομματικά) γιατί δεν είναι εκμεταλλεύσιμος ούτε χειραγωγίσημος...